Al enkele jaren is er discussie over de vraag of de Spaanse tax lease-structuur voor zeeschepen staatssteun vormt. Het Gerecht van de EU oordeelde eind 2015 dat dit niet het geval is. Op 25 juli jl. oordeelde het Hof van Justitie van de EU dat de zaak moet worden terugverwezen naar het Gerecht om opnieuw een oordeel te vellen. Graag lichten wij deze beslissing toe.

Spaanse tax lease-structuur

De structuur die bekend staat als de Spaanse tax lease komt in feite neer op een aantal Spaanse fiscale maatregelen die het in combinatie mogelijk maken om de aankoopprijs van een zeeschip versneld ten laste van het Spaanse fiscale resultaat te brengen. Hierbij wordt onder meer gebruikt gemaakt van een bancaire instelling,  een ‘leasing company’ en een zogenoemd economisch samenwerkingsverband (ESV). Door deze versnelde afschrijving wordt een belastingvoordeel behaald reeds bij de aanschaf van het zeeschip, waardoor minder financiering benodigd is voor de aankoop. Op die manier is het aantrekkelijk om een zeeschip middels een Spaanse tax lease-structuur aan te schaffen.

Tegen deze structuur zijn verschillende klachten vanwege vermeende staatssteun ingediend, omdat in de praktijk bleek dat de structuur alleen mogelijk was in een Spaanse ‘omgeving’ (Spaanse bank, Spaanse werf, Spaanse leasemaatschappij etc.). Hierdoor zouden – kort gezegd – eerder zeeschepen bij Spaanse werven  worden gekocht dan elders in Europa. Dit zou in strijd zijn met het recht van de Europese Unie, waarin ondernemingen uit andere lidstaten niet slechter mogen worden behandeld dat nationale ondernemingen.

Op basis hiervan heeft de Europese Commissie besloten dat sprake was van staatssteun. Tegen deze beslissing hebben betrokken partijen beroep aangetekend bij het Gerecht. Dit Gerecht heeft op 17 december 2015 geoordeeld dat van staatssteun geen sprake was.

Beslissing Hof van Justitie

Tegen deze beslissing heeft de Europese Commissie beroep ingesteld bij het Hof van Justitie. Dit Hof is nu op 25 juli jl. tot het oordeel gekomen dat het oordeel van het Gerecht op onjuiste gronden is genomen. Het Gerecht oordeelde dat geen sprake kon zijn van staatsteun omdat de achterliggende investeerders profiteerden in plaats van de ESV’s, vanwege de fiscale transparantie van de ESV’s. Er is pas sprake van staatssteun wanneer een maatregel gericht is op een specifieke groep en aangezien iedereen investeerder in een ESV kon zijn, zou van een specifieke bevoordeelde groep geen sprake zijn. Het Hof van Justitie oordeelt echter dat het feit dat de ESV’s fiscaal transparant zijn niet relevant is om als specifieke groep binnen de staatssteunmaatregelen te worden aangeduid. Volgens het Hof moeten de ESV’s als onderneming in de zin van de staatssteunmaatregelen worden gezien en beoordeeld worden of zij een selectief voordeel genieten. Het Hof oordeelt voorts dat de Europese Commissie voldoende aannemelijk maakt dat de belastingvoordelen een selectieve doelgroep bevoordelen en daarmee een negatieve impact op de vrije markt hebben. Vanwege procedurele redenen, moet het Hof de zaak echter terugverwijzen naar het Gerecht, zodat dit oordeel nog niet definitief vaststaat.

Gevolgen van de beslissing

De Spaanse tax lease die onderdeel is van deze procedure bestond tussen 2002 en 2011. Nadien is een gewijzigd systeem aangenomen. Dat betekent dat ook als deze Spaanse tax lease als staatssteun wordt aangemerkt, dat alleen gevolgen heeft voor ondernemingen die destijds via de Spaanse tax lease geïnvesteerd hebben.

Er zijn geluiden dat ook de aangepaste Spaanse tax lease elementen van staatssteun omvat. Deze aangepaste Spaanse tax lease is echter in 2012 door de Europese Commissie goedgekeurd. Dit betekent uiteraard niet dat dit systeem ook de toets der kritiek van het Hof van Justitie zal kunnen doorstaan. Het is afwachten of de uitkomst van de huidige procedure ook gevolgen heeft voor de aangepaste Spaanse tax lease. Het blijkt in de praktijk nog steeds lastig voor buitenlandse partijen om gebruik te maken van de Spaanse tax lease, hetgeen wel een aanwijzing voor elementen van staatssteun vormt.

Mocht u hierover vragen hebben, neem dan gerust contact met ons op.