In een tweetal arresten heeft de Hoge Raad aangegeven dat er sprake kan zijn van een buitensporige last indien de box 3-heffing bij de belastingplichtige leidt tot het interen op het vermogen in box 3. De Hoge Raad heeft aangegeven dat het overige inkomen en vermogen van de belastingplichtige ook relevant is, bij de beoordeling of de box 3-heffing buitensporig is. In dit artikel gaan wij nader in op de aanhangige massaal bezwaarprocedures van de afgelopen jaren en de uitspraak van de Hoge Raad in de recente arresten met betrekking tot box 3-procedures.

Massaal bezwaarprocedure

De afgelopen jaren is er telkens massaal bezwaar aangetekend tegen de heffing in box 3. Met als reden dat het stelsel van box 3 in strijd zou zijn met het recht van eigendom en/of discriminatieverbod. Al enkele jaren wijst de staatssecretaris deze bezwaren aan als een massaal bezwaarprocedure. Dit betekent dat enkele van deze zaken worden uitgeprocedeerd tot aan Hoge Raad. Het uiteindelijke oordeel van de Hoge Raad ziet vervolgens op alle massaal bezwaarschriften. Vooralsnog hebben deze procedures er wel toe geleid dat er fouten in het systeem van de box 3-heffing zaten, maar heeft dit nog niet tot teruggaves van box 3-belasting geleid.

Deze procedures zien echter op de box 3-heffing als systeem en niet op de vraag hoe dit in individuele gevallen uitpakt. De rechtsregel is daarbij dat de box 3-heffing onrechtmatig kan zijn, indien sprake is van een buitensporige last. Dit criterium is echter niet inhoudelijk uitgewerkt, waardoor nog geen zekerheid bestond wanneer daarvan sprake is.

Een samenloop van rechtsvragen en individuele aspecten kan ook een rol spelen bij de beoordeling van het bezwaarschrift. In dergelijke gevallen dient het bezwaarschrift te worden gesplitst. Het gedeelte uit het bezwaarschrift dat ziet op de rechtsvragen uit de massaal bezwaarprocedure dient daar te worden meegenomen. Dit betekent dat geen individuele procedure hoeft te worden opgestart. Wat betreft het feit of een box 3-heffing inderdaad tot een individuele buitensporige last leidt, kan echter worden beantwoord door de inspecteur. Hierbij moet u als belastingplichtige zelf wel de inhoudelijke argumentatie leveren.

Uitspraak Hoge Raad

In recente arresten heeft de Hoge Raad een invulling gegeven aan de toets of een eerlijke balans is geschonden tussen enerzijds de belastingheffing en anderzijds de individuele rechten. In een van deze zaken had een belastingplichtige dermate weinig inkomen genoten, dat zij moest interen op haar vermogen om de belastingheffing in box 3 te kunnen voldoen. Dit is volgens de Hoge Raad een aanwijzing dat er sprake kan zijn van een buitensporige en individuele last. Er wordt tevens aangehaald dat inkomstenbelasting ziet op het belasten van inkomen, daar past interen op het vermogen voor belastingheffing niet bij. In dat kader moet wel de gehele inkomens- en vermogenspositie van de belastingplichtige worden bekeken. Indien de box 3-heffing weliswaar hoger is dan het rendement op het betreffende vermogen, maar er overig inkomen is dat dit verschil meer dan ruimschoots teniet doet, dan is van een onrechtmatige box 3-heffing geen sprake. Waar de grenzen specifiek liggen, zal in toekomstige jurisprudentie duidelijk moeten worden.

Tot slot

Ook voor 2020 zijn de bewaren tegen box 3 weer aangemerkt als massaal bezwaar. Als u echter meent dat in uw geval er ook individueel sprake is van een buitensporige last, moet u dat expliciet in uw bezwaar opnemen. Uiteraard kunnen wij voor 2020 en eerder jaren u bijstaan in deze discussie met de Belastingdienst en bezwaar namens u maken.

Indien u naar aanleiding hiervan nog vragen heeft, neemt u gerust contact met ons op.