Bij een schenking op papier doet u wel een schenking, maar u maakt geen geld over. Hierdoor ontstaat een schuld aan de begiftigde. Deze schuld is door de begiftigde pas opeisbaar bij uw overlijden. Uiteraard kunt u beslissen om de schuld eerder te voldoen, als u dat wilt.

U moet het zien alsof u een bedrag schenkt, maar dit tegelijkertijd weer leent van de begiftigde. Dit instrument wordt veel gebruikt tussen ouders en kinderen, maar ook tussen grootouders en kleinkinderen.

Voordelen van de papieren schenking

Er zitten twee belangrijke voordelen aan de papieren schenking. Het eerste voordeel is dat op deze manier een tariefsvoordeel voor de schenk- en erfbelasting wordt behaald. Door nu al een bedrag te schenken kan gebruik worden gemaakt van de vrijstelling en de eerste schijf (10% bij ouders kinderen, in plaats van 20% in de tweede schijf). Op die manier wordt al een voorschot gegeven op de erfenis. De schenking vormt immers een schuld bij de begiftigde en kan als schuld op de nalatenschap in mindering worden gebracht.

Dit voordeel bestaat ook bij een normale schenking. Het tweede voordeel van de papieren schenking is dat de schenker de beschikkingsmacht over het vermogen houdt. Dat is prettig voor de schenker, maar werkt soms ook als bescherming bij de begiftigde. In de relatie ouders-kinderen is dit vaak belangrijk, zodat het kind dit vermogen niet vrijelijk kan uitgeven. Dit wordt ook wel het Ferrari-syndroom genoemd, de angst dat het kind dit vermogen onverstandig gebruikt. Het vermogen komt pas beschikbaar bij het kind op het moment van overlijden.

Voorwaarden van de papieren schenking

Een aandachtspunt is wel dat jaarlijks (ten minste) 6% rente over het geschonken vermogen betaald moet worden. Het is belangrijk dat deze rente jaarlijks feitelijk betaald wordt. Is niet altijd deze rente betaald, dan komt de schenking niet in mindering op de nalatenschap. Enerzijds vormt deze rentebetaling een extra voordeel, omdat deze rentebetaling zonder heffing van schenkbelasting ten goede komt aan de begiftigde.

Anderzijds betekent dit dat de begiftigde toch over vermogen kan gaan beschikken. Indien jaarlijks papieren schenkingen worden gedaan, kan het bedrag aan rente flink oplopen. Om te voorkomen dat bijvoorbeeld een kind over de rente kan beschikken. Kunnen papieren schenkingen worden gecombineerd met een familiefonds. Wij verwijzen graag naar onze informatie over het familiefonds.

Een tweede voorwaarde is dat de papieren schenking in een notariële akte wordt vastgelegd. Alleen bij een dergelijke akte kan de schenking als schuld op de nalatenschap in mindering worden gebracht, een onderhandse akte werkt niet. Wij krijgen ook wel eens de vraag of in een dergelijke akte voor meerdere jaren schenkingen kunnen worden opgenomen, zodat niet ieder jaar de gang naar de notaris gemaakt hoeft te worden. Dit is volgens ons niet mogelijk, omdat dan de bedragen gezamenlijk in één keer als schenking worden gezien. Een alternatief is om ieder jaar per onderhandse akte te schenken, waarbij u bijvoorbeeld eens in de 5 jaar deze schenkingen notarieel bekrachtigd. Een risico is dan wel dat de schenkingen die niet notarieel zijn bekrachtigd bij uw overlijden niet als schuld in aftrek kunnen worden gebracht.

Een laatste voorwaarde is dat u persoonlijk aanwezig moet zijn bij het vaststellen van de notariële akten. U kunt zich niet laten vertegenwoordigen door een machtiging. Helaas zien wij in de praktijk dat dit nog wel eens mis is gegaan. Ook in dat geval werkt de papieren schenking niet.

Inkomstenbelasting

De papieren schenking heeft ook gevolgen voor de inkomstenbelasting. Als u het geld geschonken heeft, heeft u een schuld aan de begiftigde. Die schuld kunt u in box 3 in aanmerking nemen, waardoor uw box 3-vermogen verlaagd wordt. De begiftigde dient de vordering als vordering in box 3 in aanmerking te nemen en is daarover mogelijk box 3-heffing over verschuldigd.

Overige aandachtspunten

Tot slot zijn er nog een aantal overige aandachtspunten. Ten eerste is het te overwegen om ook een aantal andere opeisbaarheidsgronden op te nemen, zoals bijvoorbeeld bij faillissement. Ook opname in een AWBZ-instelling wordt vaak gebruikt, zodat (na 2 jaar) de eigen bijdrage lager uitvalt.

Ten tweede kan het wenselijk zijn om ook andere clausules aan de schenking toe te voegen. Hierbij is te denken aan een zogenoemde uitsluitingsclausule, om bij echtscheiding van de begiftigde te voorkomen dat de ex-partner recht heeft op dit vermogen.

Hiervoor haalde wij al het familiefonds aan. Een andere mogelijkheid om ook na overlijden de begiftigde niet (direct) over het vermogen te laten beschikken is door de schenking onder een bewind te plaatsen. Een vertrouwenspersoon kan als bewindvoerder optreden en ervoor zorgen dat het vermogen verstandig wordt gebruikt.

Ook kan ervoor worden gekozen om een eventueel restant van de schenking na het overlijden van de begiftigde naar een ander te laten gaan via een zogenoemde tweetrapsmaking. Op deze manier regeert men over het eigen graf heen. De begiftigde kan tijdens zijn/haar leven over het vermogen beschikken, maar u heeft bepaald naar wie het restant van het vermogen gaat na diens overlijden.

Tot slot

De papieren schenking is maar één instrument in de toolbox van de estate planning. Wij kijken graag naar uw situatie om te bekijken hoe uw estate planning het beste kan worden vormgegeven. Neem daarvoor vooral contact met ons op.

Wij staan graag klaar om uw vragen te beantwoorden.